ACL (ÖN ÇAPRAZ BAĞ) YARALANMALARI
İstanbul Evde Fizik Tedavi Merkezi’nin fizyoterapistleri, ön çapraz bağ yırtığı sonrasında ağrıyı azaltma ve hareketliliği artırma konusunda uzmandır. Lisanslı Fizyoterapistlerimiz, ağrıyı ve şişliği azaltan, düzenli denge ve hareketi geri kazandıran ve yeniden yaralanma olasılığını azaltan bir tedavi planı oluşturmak için sizinle birlikte çalışacaktır.
İstanbul Evde Fizik Tedavi Merkezi ile hastalar evlerinin rahatlığında ön çapraz bağ yaralanması tedavisi alabiliyor.
Ön çapraz bağ yaralanması nedir?
Dizde dört ana bağ bulunur: medial kollateral bağ, arka çapraz bağ, yan yan bağ ve ön çapraz bağ. Ön çapraz bağ veya ACL/ÖÇB, dizin ortasından aşağı doğru uzanır, tibianın rotasyonunu ve ileri hareketini kontrol eder ve stabil yanal hareket için hayati öneme sahiptir.
Genellikle “yırtık ACL” olarak adlandırılan bir ACL yaralanması, bağ tamamen veya kısmen yırtıldığında meydana gelir. Hız veya yöndeki ani değişiklikler ÖÇB’yi yırtabileceğinden, atletlerde, özellikle de kayakçılarda ve futbolcularda ACL yaralanmaları yaygındır. Temas sporları aynı zamanda bireyleri yırtık bir ön çapraz bağdan muzdarip olma riskine de sokabilir.
Bir ön çapraz bağ yırtığı şiddetli ağrıya, hareket açıklığının kaybına, şişmeye ve etkilenen bacağa ağırlık verememeye neden olabilir. Bazı hastalar bir korse yardımıyla ön çapraz bağ yaralanmasından hemen sonra düz bir şekilde yürüyebilirler. Ancak yan yana hareket muhtemelen çok daha zor olacaktır. Yaralanmanın ciddiyetine bağlı olarak hastaların yırtık ön çapraz bağın onarılması için ameliyata ihtiyacı olabilir. Ameliyat olsun veya olmasın iyileşme için dinlenme ve rehabilitasyon egzersizleri gereklidir.
ACL yaralanma belirtileri
Yırtık bir ön çapraz bağın en dikkat çekici işareti, yaralanma anında ortaya çıkan patlama hissi veya duyulabilir patlama sesidir. Tüm hastalar bir patlama yaşamaz ancak genellikle eklemde ani bir kayma hissederler. Ön çapraz bağ yırtıldıktan sonra hasta eklemde dengesizlik yaşayacak ve muhtemelen yaralı uzuv üzerine ağırlık veremeyecektir. Şiddetli şişlik, kızarıklık ve ağrı genellikle yaralanmadan birkaç dakika sonra ortaya çıkar.
ACL hasarının en sık görülen semptomları şunlardır:
- Patlama hissi
- Güvensizlik hissi
- Şişme
- Kırmızılık
- Ağrı
ACL yaralanmasına ne sebep olur?
Çoğu ACL yaralanması, ani durma, yön değiştirme veya tek ayak üzerine düşme gibi temassız yaralanmalardan kaynaklanır. Ön çapraz bağ yaralanmalarıyla en sık ilişkilendirilen sporlar arasında basketbol, futbol, voleybol, kayak ve tenis yer alır. Dize doğrudan bir darbe de ön çapraz bağın yırtılmasına neden olabilir.
Kadınların ön çapraz bağlarının yırtılma riski daha yüksektir; yıl boyunca kadın futbol veya basketbol oyuncularının yıllık ÖÇB yırtılma oranı yaklaşık %5’tir. Daha önce ön çapraz bağ yırtığı olan hastalar da daha büyük risk altındadır. Daha önce onarılmış bir ön çapraz bağın yırtılma olasılığı, birincil ön çapraz bağ yırtığının olasılığından %15 daha yüksektir.
ACL yaralanması için fizik tedavi
ÖÇB yırtığı yaşayan hastaların çoğunun iyileşmesi için fizik tedaviye ihtiyacı olacaktır. Bir fizyoterapist, bu tür ciddi yaralanmalardan sonra hastaların normal hareket kabiliyetine kavuşmasına yardımcı olabilir. İlk değerlendirme, PT’nin ağrı kontrol teknikleri, yürüyüş eğitimi, şişlik yönetimi, güçlendirme egzersizleri, dengeleme egzersizleri ve hareket açıklığı egzersizlerini içeren kişiselleştirilmiş bir tedavi planı geliştirmesine yardımcı olabilir.
Bir fizyoterapist, ilk yırtılmadan sonra daha savunmasız olacağından, hastanın ÖÇB’de daha fazla yaralanmayı önlemek için teknikler geliştirmesine de yardımcı olabilir. Odaklanmış ve çok yönlü bir fizik tefdavi programı ile birçok hasta ameliyattan kaçınabilmektedir.